Uzay ve zaman

Uzay ve zaman

Uzayda ne kadar uzağa bakılırsa bakılsın, yayılan maddelerden oluşan bulutlar ve galaksilere rastlanılır. Bu sistemler olağanüstü büyüklüktedir ama onları birbirlerinden ayıran mesafe çok daha büyüktür… Evren bir boşluktur. Yıldızların ışınlan bu boşluğu aşıp bize ulaşabilmek için, çok aşırı hızlarına rağmen milyarlarca yıl yol almak zorundadır.

Demek ki uzayda ne kadar uzağı görüyorsak zamanda da o kadar eskilere uzanıyoruz. Yani, şu ana kadar ışığı görünmeyen, bundan 170.000 yıl önce infilak etmiş bir yıldızın ışınları, yeryüzüne ancak 1987 yılında aşabilmiştir.

Yıldızların Hayatı Ve Ölümü

Evren, galaksiler halinde toplanan milyarlarca yıldızdan meydana gelir. Yıldızlar sıcak hidrojen toplandır. Parlamak ve yaşamak için hu hidrojeni helyuma dönüştürürler. Kendi ağırlıklarından ötürü sıkışmış, büzüşmüş büyük gaz ve toz bulutlarının içinden gruplar halinde doğarlar. Bu sıkışmalar bulutu parçalara ayırır. Bu şekilde oluşan her topun çapı ufalır, yoğunluğu artar, yıldız çekirdekleri ortaya çıkar. Merkezde ısı 10 milyon dereceye kadar yükselir ve termonükleer tepkiler başlar: Bir yıldız doğdu. Yıldız ne kadar ufak ise hayatı da o kadar uzun olur… Güneş 10 milyar yıl yaşayacak: Onun iki katı daha büyük bir yıldız, hemen hemen bir milyar yıl kadar yaşar. Hidrojenin büyük bir kısmı helyuma dönüştüğünde yıldız yavaş yavaş ölmeye başlar.

İç İçe Geçen Bir Evren

Rus bebekleri gibi iç içe geçen küpler bizi evrendeki köşemize kadar götürür. Güneş gibi hidrojeninin büyük bir kısmım yakmış bir yıldız patlar ve büyük, muazzam bir kik leke olur. Sonra birden ufalır, küçük beyaz cüceye dönüşür, ulak soğuk bir yıldız olur. Sirrus gibi Güneş’ten iki kat büyük bir yıldız için son patlama çok daha yıkıcı olacaktır. Geriye kendi etrafında dönen çok yoğun, çok ufak bir pulsar, minicik bir yıldız kalacak-Betelgeuse gibi daha da büyük olan bir yıldız için bundan geriye kalan kalıntı, artık o kadar küçük, o kadar yoğun olacak ki, hiçbir şey kurtulamayacak; ışık bile… Siyah delik adı da buradan gelmektedir.

  • Yazının Bağlantısı: Uzay ve zaman
  • Tarih: 16 Haziran 2016
  • Yazının Kategorisi: Bilgi Bankası
  • Yazar:
  • Bu yazıyı RSS ile Takip Et
  • Diğer kaynaklarda arayın: Uzay ve zaman
  • Filtreleme Seçenekleri
    • Sınıf Seçiniz

    • İçerik Türü Seçiniz

    • Sınav Türü Seçiniz

    Ana Menü