1. Daha önce hakkında yazı yazdığım öykülerine göre “Mendil Altında” onun en kısa öyküsü. Ama bu öykünün içeriği kâğıt üzerinde kapladığı alanla karşılaştırılamayacak kadar geniş. Tam olarak çözümlendiğinde sınırları nerelere kadar dayanır kestirmek zor. O kadar geniş bir alana hâkim olamayacağım için ben de yoklayabildiğim alanlarda dolaşmayı yeğledim.
Bu parçada sözü edilen öykünün vurgulanan yönü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Değerinin ilk bakışta görülemeyeceği
B) Okunmasını kolaylaştıran bir yapısının olduğu
C) Yoğun bir anlatımla oluşturulduğu
D) Farklı bakış açılarıyla incelenmeye uygun olduğu
2. Arkadaşlarımla “Dünyanın en büyük kardan adamını biz yapalım.” dedik. Benim görevim, evden atkı, havuç, kömür, bere getirmek ve bunları yerleştirmekti. Eser ortaya çıkmaya başladıkça, birbirimize kimi zaman emirler, kimi zaman da azarlar yağdırmaya başlamıştık. Tamamlandığından hiçbir zaman emin olamadığımız kardan adamın vücudu oluştu sonunda. Ardından, kardan adamın boynuna kaşkolunu, başına beresini takıp ince işçiliğe yani yüzünü süslemeye gelmişti sıra. Bir taraftan yüzü kendimize benzetmeyi denerken bir taraftan da kaş ve dudak olarak kullanılan kömürlerle “konumlandırma” biçimine göre yüze farklı ifadeler kazandırmaya çalıştık. Son parça da konduğunda kardan adam erimeye başlamıştı. Birlikte, uzun bir çalışma sonucu, doğaya hiçbir zarar vermeden yaptığımız eserle, kendi çapımızda birer sanatçı olmuştuk belki ama bunun farkına varamamıştık.
Bu parçada sözü edilen kardan adamla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Yapılışı sırasında neler yaşandığına
B) İşten anlayan kişilerin bilinçli çalışmalarıyla oluşturulduğuna
C) Çevreye olumsuz bir etkisinin bulunmadığına
D) Yapan kişilerden izler taşıdığına
3. Marmara Denizi’nde, Bostancı’dan Kartal’a uzanan kıyı şeridinin karşısında Kaşıkadası, Tavşanadası, Yassıada ve Sivriada bulunuyor. Bu adalar, tarih sahnesine çok çıktı ama önemli merkezler olarak sivrilmedi. Bunu değiştiren, 19. yüzyılın ortalarında Şirket-i Hayriye’nin başlattığı vapur seferleri oldu. Bu seferlerle adalar kısa sürede İstanbul’un gözde sayfiye yerlerine dönüştü ve nüfusları arttı. Dört bir yanı köşklerle, mimari anıtlarla donatıldı. Bugün hâlâ büyük ölçüde ayakta olan bir tarihî miras var elimizde.
Bu parçada sözü edilen adalarla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir?
A) Büyüklükleriyle ilgili bilgiye
B) Ne zaman önem kazandıklarına
C) Kalabalıklaşmalarının nedenine
D) Ne tür tarihî yapılar barındırdıklarına
4. Cep telefonlarının benzin istasyonlarında kullanılması ölümle sonuçlanabilecek felaketlere yol açabilir. En büyük tehlike, telefon pillerinin petrol ürünlerini tutuşturma olasılığıdır. Başka bir tehlike de radyo frekans sinyalinin çevredeki metallerde elektrik akımı yaratmasıdır. Çünkü bir cep telefonunun ürettiği 5 wattlık sinyal, buharlaşmış yakıtı tutuşturmaya yetebilir. Şunu da ekleyelim: Benzin pompalarının üzerindeki sayaçlar, cep telefonlarından etkilenerek yavaşlayabilir, bazen de durabilir.
Bu parçada cep telefonlarıyla ilgili olarak aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı yoktur?
A) Benzin istasyonlarında niçin kullanılmamalıdır?
B) Benzin istasyonlarında kullanılması tehlikeli
midir?
C) Benzin pompalarındaki sayaçların hangi bölümünü bozmaktadır?
D) Ürettiği sinyalin gücü nasıl bir tehlikeye neden olabilir?
5. Çocuklar için hazırlanmış çizgi filmler, büyüklerin izledikleri programlara göre daha fazla şiddet içeriyor. Üstelik bu şiddet, komik, esprili bir biçimde yansıtılıyor. Böylece şiddet, hayatın doğal bir parçası gibi gösteriliyor. Çocuklarsa artık şiddete karşı duyarsızlaşıyor. Çocukların şiddete karşı duyarsızlaştığını da şöyle anlıyoruz: Normal koşullarda bir çocuk, şiddet içeren bir sahneyi izlerken kaşlarını çatıyor, gözlerini kırpıyor, çocuğun kas geriliminde bir artış gözleniyor. Buna empati diyoruz. Bu tür sahneleri çok fazla izleyen çocuklar, bunu hayatın doğal bir parçası olarak görüyorlar. Ayrıca bu tür sahneler, çocukların acıma duygularını örseliyor. Dahası, yardıma ihtiyaç duyan insanlara yardım etme isteğini azaltıyor.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Çocuk programlarının büyüklerinkilerden farkına
B) Çok karşılaşılan olumsuz bir durumun çocuklarca normal kabul edilebildiğine
C) Çocukların izleyeceği programların nasıl olması gerektiğine
D) Çocuklarda ortaya çıkabilecek kimi değişimlere
6. Sahte tablo ticareti yapanlar, geliştirdikleri birtakım eskitme yöntemleriyle sahte tablolara, gerçeğine yakın bir görünüm kazandırıyorlar. Ama X-ray ve infrared gibi teknolojiler sayesinde bir yapıtın, tüm katmanlarına inilebiliyor. Tuval bezi, şasi, pigment gibi özellikleri incelenerek ve ait olduğu söylenen dönemin malzemelerine uygunluğu karşılaştırılarak tablonun özgün olup olmadığı anlaşılabiliyor.
Bu parçada tablolarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Gerçek olmadıklarını gizlemek için kimi yollara başvurulduğuna
B) Niteliğini belirlemede teknolojiden yararlanıldığına
C) Orijinal olduğunun nasıl ortaya konduğuna
D) Giderek daha fazla araştırmaya konu olduğuna
7. Saygı ve ilgi görmesi, çocukların ruhsal ve bedensel gelişimi açısından son derece önemlidir. Ama ne yazık ki toplumumuzda çocuğu sevmek, ona saygı duymanın önüne geçmiştir. Yalnızca büyüklere saygı gösterileceği, çocuklara saygı duymak gerekmediği, onları sevmenin yeterli olduğu düşünülür. Oysa her insan gibi çocuk da kendisine saygı duyulmasını ister. Evet, sevgi önemlidir ama saygısız sevgi yetersizdir. Çocuk, küçük, güçsüz bir varlık olarak değil, sevilip saygı duyulacak bir birey olarak görülmelidir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Çocuk gelişiminde etkili olan öğelere
B) Çocukların büyüklerce nasıl algılandığına
C) İnsanların ortak bir yönüne
D) Kimi değerlerin çocukken kazanılacağına
8. İyi bir eleştirmen, eserle ilgili düşüncelerimizi zenginleştirebilir. Eserin öğeleri arasında daha önce görmediğimiz birtakım ilişkileri kavramamızı sağlayabilir. Bunların oluşturduğu bir dokuyu bize fark ettirebilir. Bazı toplumsal sorunlara dikkatimizi çekebilir. Böylece o, esere bakışını bize aktarabilmişse, yani biz esere o açıdan bakmakla bir şeyler kazanmışsak eleştirmen görevini yapmış demektir.
Bu parçaya göre eleştirmenden beklenen, aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) Öğretici olmayı ilke edinme
B) Kişisel görüşlerini okurla paylaşma
C) Yaşamdaki kimi olaylar üzerinde düşündürme
D) Okurun ayrımına varamadığı bağlantıları gösterme
9. Çoğu kişi televizyondaki dizilere ön yargılı yaklaşıyor. Kimileri benzer konuların işlendiğini ileri sürerek, kimileri uzatmaları bahane ederek… Bu gerekçelerde haklılık payı yok değil; kullandıkları dil ve estetik bakımından, algılamaları allak bullak eden dizilerin zararı saymakla bitmez. Ama yine de kişisel yargının yerini hoşgörü alırsa sanırım dizilerin arasında iyilerinin ayırt edilmesi kolaylaşacaktır.
Bu parçada, televizyonda yayımlanan dizi filmlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Genelleme yaparak konuya girme
B) Beğenilerin kişiden kişiye değiştiğini vurgulama
C) Eleştirilere katılarak eklemeler yapma
D) Sorunun çözümü için öneride bulunma
10. Aşırı derecede hareketli ve atak olan, dikkat toplama güçlüğü çeken çocuklara hiperaktif deniyor. Bu durum, kızlara oranla erkek çocuklarda daha çok görülüyor ve dikkat dağınıklığı genellikle üç yaşında ortaya çıkıyor. Bu dönemde önemsenmezse çocuğun sonraki yaşamını olumsuz yönde etkileyecek sorunlar ortaya çıkıyor. Bu da çocuğun özellikle ergenliği, daha çalkantılı ve başarısız bir dönem olarak geçirmesine yol açıyor.
Bu parçada hiperaktiflikle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Belirtilerinin neler olduğuna
B) Gelişme çağında nasıl bir etki yarattığına
C) Ortaya çıkmaması için alınacak önlemlere
D) Kimlerde sıklıkla ortaya çıktığına
11. Romancımız, bu yeni romanında da kişilerini kendi sesleriyle konuşturarak anlatımına büyük bir inandırıcılık kazandırıyor.
Bu parçada geçen “roman kişilerini kendi sesleriyle konuşturma” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kişileri, kendi gerçekliklerine bağlı kalarak anlatma
B) Kişilerin özlemlerini dile getirme
C) Kişileri, birbirleriyle olan ilişkilerine göre verme
D) Kendi duygularını gizlemek için çaba harcama
12. (I) Benim adım kardelen. (II) Doğada kendiliğimden (doğal olarak) yetişirim. (III) İlkbaharda en erken çiçek açan bitki, diye anarlar (severler) beni. (IV) Zamanı gelince çana benzeyen çiçeğimle görünüveririm (beliriveririm). (V) İnce, uzun iki yaprağımla hemen (çabucak) göze çarparım. (VI) İki türüm (çeşidim) var benim.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisindeki altı çizili sözcükle yanında verilen açıklama anlamca uyuşmamaktadır?
A) II ve V B) Yalnız III
C) III ve IV D) III ve VI
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde karşıtlık söz konusudur?
A) Oyunda, gerçeklerle insanların özlemleri arasındaki kopukluklar vurgulanmaktadır.
B) Oyun, iki kişinin huysuzlukları ve yalnızlık korkuları üzerine kurulu bir komedidir.
C) Oyunda insanlardaki ayrımcılık eğiliminin neden ve nasıl ortaya çıktığı dile getirilmektedir.
D) Söz konusu oyunun, salt güldüren, eğlendiren değil; üzen, düşündüren yönleri de var.
14. (I) İngiliz edebiyatının önemli klasik yazarlarından biri Charles Dickens’tır. (II) Oliver Twist romanıyla ün salan yazar, yoksul halkın sorunlarını anlatan sayısız roman ve uzunlu kısalı pek çok öykü kaleme almıştır. (III) “Yedi Yoksul Gezgin” bu öykülerden biri. (IV) Öyküde, Dickens’ın temel sorunu olan yoksulluk son derece çarpıcı bir biçimde anlatılıyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde nesnellik söz konusudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
15. (I) İlçe, yörenin önemli turizm merkezlerinin başında geliyor. (II) Burada yerli ve yabancı turistlerin tüm isteklerini karşılayabileceği plajlar var. (III) Doğa güzelliklerinin yanı sıra tanıtım çalışmalarının artması, burada turizmin canlanmasını sağladı. (IV) İlçeye beş kilometre mesafede bulunan Çardak beldesinde uzun, el değmemiş, temiz kumsallar var.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde neden-sonuç ilişkisi vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV
16. (I) Dil, insanın kişisel düşünce, duygu ve isteklerini anlatmaya yaradığı gibi toplumsal yapıya uyumunu da sağlar. (II) Bir toplumu oluşturan bireyler, ortak kültür değerlerini dil yoluyla birbirlerine aktarırlar. (III) Öte yandan dil, yaygın bir iletişim aracı olarak evrensel boyutludur. (IV) Çünkü her ulusun kendi yaşam görüşünü, felsefesini yansıtan ulusal dil, insanlığın ortak malı olan uygarlığın izlerini taşır.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde dilin birden çok işlevinden söz edilmektedir?
A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve III. D) II. ve IV.
17. (I) Anı yazmak kolay bir iş değil. (II) Anı, dürüst, tarafsız olmayı, yalan yanlış yazmamayı gerektirir. (III) Çünkü yazılanlar yerine göre, bir belge niteliği taşır. (IV) Anılarda, geçmişe yönelik bilgiler verilir. (V) Bu da anı yazarının hiçbir zaman doğrulardan uzaklaşmaması gerektiğini gösterir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde anıyla ilgili aynı özellik dile getirilmiştir?
A) I. ve III.
B) I. ve V.
C) II. ve III.
D) II. ve V.
18. Çanakkale’de büyük eğitim kurumu olarak kullanılacak binaların 1890 ile 1910 yılları arasında yapıldığı söyleniyor. (I) Bu yapı da -büyük bir olasılıkla söz konusu dönemde- Sübyan okulu olarak inşa edilmiş. (II) Kısa bir süre eğitime hizmet amacıyla kullanıldığı sanılan bina, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde kendi haline bırakılmış. (III) Bu yapının Cumhuriyetin kuruluşundan sonra bir süre tütün deposu olarak kullanıldığı söyleniyor. (IV) Burası, 2006 yılında Çanakkale Belediyesi tarafından satın alınarak Troia Vakfı’nın isteği üzerine kütüphane yapılmak üzere vakfa devredilmiştir.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde kesinlik söz konusudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.