1. İnsanlar, genellikle toplum olarak olumsuz duyguyu hemen fark eder ve derhal dile getirir. İnsanlar hakkındaki olumlu duygu ve düşünceleri ise, “Şımarır, boş ver!” diye geçiştirir. Oysa insan; beğenilen, üzerinde konuşulan davranışı tekrarlama eğilimindedir. Yani üzerinde konuşulan davranış, değer atfedilen, önemsenen davranıştır. Paragraf, aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangilerini barındırmaktadır?
A) Açıklama – Betimleme
B) Öyküleme – Betimleme
C) Betimleme-Tartışma
D) Açıklama – Tartışma
2. Kapıda yaşlı bir adam belirdi. Üzerinde biraz eski, açık mavi bir takım elbise vardı. Ceketin üst cebinde üçgen şeklinde kıvrılmış mendil, kravatıyla aynı renkteydi. Yer yer ağarmış saçlarını sol tarafa yatırmış, hâlâ siyahlığını koruyan bıyıklarını üst dudağının üzerini kapatacak şekilde bırakmış. Ayağında yıllar önce gençlerin oldukça rağbet ettiği ucu sivri ayakkabılar vardı.
Paragrafın anlatım biçimi, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öyküleme B) Betimleme
C) Açıklama D) Tartışma
3. İstanbul’un 1453’te Osmanlı Türkleri tarafından fethinden sonra, fethin sembolü olarak derhal Ayasofya Kilisesi camiye dönüştürülmüştür. Ayasofya’ya özel bir önem veren Fatih Sultan Mehmet, kilisenin derhal temizlenip camiye çevrilmesini emretti fakat adını değiştirmedi. İlk minaresi onun döneminde inşa edilmiştir. Osmanlılar, bu tür yapılarda taş kullanmayı tercih etmekle birlikte minarenin hızla inşa edilebilmesi amacıyla bu minare tuğladan yapılmıştır. 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman fethettiği Macaristan’daki bir kiliseden Ayasofya’ya iki dev kandil getirtmiştir ki günümüzde bu kandiller mihrabın iki yanında yer alırlar. II. Selim döneminde (1566 – 1574) yorgunluk ya da dayanıksızlık belirtileri gösterdiğinde, bina, dünyanın ilk deprem mühendislerinden biri sayılan Osmanlı baş mimarı Mimar Sinan tarafından eklenen dış istinat yapılarıyla (güçlendirici duvar) takviye edilerek son derece sağlamlaştırılmıştır.
Paragrafın anlatımıyla ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi doğrudur?
A) Paragraf, olay üzerine kurulu olduğu için öyküleyici anlatıma örnektir.
B) Mekân gözümüzde canlanacak şekilde anlatıldığı için paragraf betimleyici anlatıma sahiptir.
C) Paragraf, bir konuda bilgi vermeyi amaçladığı için açıklayıcı anlatıma sahiptir.
D) Paragraf, bir fikri çürütüp başka bir fikri ispat için yazıldığından tartışmacı anlatıma sahiptir.
4. Ben bir konuda yazı yazarak insanlara bilgi vermek istiyorum. Anlattığım her şeyi de insanların rahat bir şekilde anlamasını istiyorum. Cümlelerim, edebî sanatların yer aldığı söylemlerden uzak, kısa, anlaşılır olmalı ki insanlar verilmek isteneni anlamakta zorlanmasın. Yukarıda yazılmak istenen anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Açıklayıcı B) Tartışmacı
C) Betimleyici D) Öyküleyici
5. Şoförümüz Ercan Bey, aracını yıkamış bizi bekliyordu vadi girişinde ve bu işlemi günde birkaç kez yapıyordu. Aracımıza bindik ve Ölüdeniz sahiline doğru yola koyulduk. Sahilde bizi bekleyen teknemize binerek Kelebekler Va-disi’ne doğru vur patlasın çal oynasın bir deniz yolculuğuna başladık. Yaklaşık yarım saatlik bir deniz yolculuğu ile Belcekız Körfezi’nin doğu koylarından biri olan Kelebekler Vadisi’ne ulaştık. Vadi’ye ulaşmak için en etkin yol denizyolu. Ayrıca Vadi’nin üstünde bulunan Faralya köyünden de buraya inmek mümkün ama bunun için zorlu ve tehlikeli bir iniş söz konusu. Kendine güvenenler, bu yolu deneyebilirler. Kelebekler Vadisi, 250 metre uzunluğunda bir sahile sahip. Vadi’de derinlere doğru yürüyüş yapmak isterseniz ileride bir şelale ile karşılaşacaksınız. Bu şelalenin suyu, Babadağ eteklerinden doğan Sarp Deresi’nden gelir. Kış aylarında yağmur suları ile birlikte derenin suyu artarak dar vadiyi geçip sahili yararak denize akar. Paragrafla ilgili aşağıdakilerden hangisisöylenemez?
A) Öyküleyici anlatıma yer verilmiştir.
B) Bazı bilgilendirmelere yer verilmiştir.
C) Yer yer betimleyici unsurlar vardır.
D) Tartışmacı bir üslup kullanılmıştır.
6. Bir bilge, bir göletin başında oturmaktadır. Susuzluktan kırılan bir köpeğin devamlı olarak gölete kadar gelip tam su içecekken kaçması dikkatini çeker. Dikkatle izler olayı. Köpek susamıştır ama gölete geldiğinde sudaki yansımasını görüp korkmaktadır. Bu yüzden de suyu içmeden kaçmaktadır. Sonunda köpek susuzluğa dayanamayıp kendini gölete atar ve kendi yansımasını görmediği için suyu içer. O anda bilge düşünür ve şöyle der: “Benim bundan öğrendiğim şu oldu: Bir insanın istekleri ile arasındaki engel, çoğu zaman kendi içinde büyüttüğü korkulardır. Kendi içinde büyüttüğü engellerdir. İnsan bunu aşarsa istediklerini elde edebilir.”
Paragrafta kullanılan anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Öyküleme B) Betimleme
C) Açıklama D) Tartışma
7. Tutturmuşlar, “Çağımız bilgi ve teknoloji çağı, çocuklarımız teknolojiyi çok iyi kullanmalı; hayatın her alanında ondan faydalanmalı.” Ya da bilgisayar ve İnterneti, sınırlandıranlara yönelik, “Hangi çağda yaşıyoruz, bu zamanda bilgisayar ve internet yasaklanır mı?” Bilişim ve iletişim teknolojilerini yaşamın her alanında çok yaygın şekilde kullandığımız doğru. Bu teknolojilerin doğru şekilde ve uygun kullanılması bir yandan hayatımızı kolaylaştırırken diğer taraftan da zorlaştırıyor. Tüm faydalarına ve kullanım kolaylığına karşın İnternet ve diğer iletişim araçları bilinçli kullanılmadıkları takdirde özellikle çocuklar için zararlı etkilere sahip. Çocuklarda mutlaka saat kısıtlaması yapılmalı. Ayrıca ortamı teknolojik aletlerle çevrelemek yerine ebeveynler; çocuklarıyla birlikte zaman geçirmeli, sosyal ortamlar oluşturmalı, kütüphane ve müze gezmeli. Ebeveynlere, üç yaşına dek çocuğu teknolojiden mümkün olduğunca uzak tutmalarını tavsiye ediyorum. Paragrafta aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi kullanılmıştır?
A) Açıklama B) Tartışma
C) Öyküleme D) Betimleme
CEVAP ANAHTARI 1)D 2)B 3)C 4) A 5) D 6) A 7)B