Komünist Çin

Komünist Çin

Çin Halk Cumhuriyeti, başlangıçta Sovyet modelini uyguladı (1949-1958). Tarım reformunu, tarımın kolektifleştirilmesi ve ağır sanayinin inşası izledi. Ama, Stalinizmden uzaklaşma ve SBKP 20. Kongresi, Çinli yöneticileri kaygılandırdı. Deng Şiaoping gibi ihtiyatlı olanlar, partinin rolünü güçlendirmek istiyordu. Buna karşılık, Mao Zedung gibiler, kısa sürede, eşitlikçi bir toplum, ortaklaşmacı bir ekonomi ve yeni bir kültür oluşturmak istiyordu. 20 yıl boyunca, Çin, Mao’nun öncüsü olduğu “ileri doğru büyük bir adım” ve “kültür devrimi” ile alt üst oldu. Ekonomi ve siyasi sistemin düzeni bozuldu. Çin kendi içine kapandı ve SSCB ile anlaşmazlıklarda, yöneticiler ihanetle suçlandı. Maoculuk, resmi ideolojik politika, Mao’nun 1976 yılındaki ölümüne kadar yaşamadı.

Mao’dan Sonra

1976’da Mao’nun ölümünden sonra Maocu sistem sarsılmaya başladı. Onun adını sürdüren “Dörtlü Çete” faaliyetleri, “büyük lider”in yokluğundan hemen sonra durduruldu. Bu arada partinin yeni sekreteri Hua Guofeng, Maoculuğun esasım korumak epimindeydi: Devlet planlaması, kollektivizasyon, ağır yaptırımlar, kültür devrimine karşı korunma. Buna rağmen, ekonomik durgunlaşma, kırsal kesimin hoşnutsuzluğu, partiden dışlananların eylemleri derin bir siyasi değişime yol açmıştır. 1978-81 arası Deng Şiaoping daha etkili bir ekonomik politika gütmüştür. Şehirlerde ise duvar gazeteleri “dazibao” Mao’yu konu alıyor ve Dörtlü Çete’nin yargılanmasını istiyordu. Başbakan Zao Ziyang ve parti sekreteri Hua Yaobang, Deng Şiaoping’e yalandılar ve gölgede kalmışlardı. 1981’de, Mao Zedung’un rolü yeniden ele alınıp politik düşüncesi eleştirildiyse de tarihsel değeri yeniden ortaya çıkmıştır ve Maocu’luktan uzaklaşma olmamıştır. Ekonomik reform, sorumluluk sistemi üzerine kurulmuş ve köylülere üretimlerinin bir kısmını satmak hakkı verilmiştir. Sonuçlar üretim ve gelir açısından olumlu olmuştur. Fakat bölgeler arasındaki zenginleşme eşitsizliği toplumu krize sürüklemiştir. Parti ve ordu demokratik ayaklanmalardan endişe duyar olmuştur.

1989 ilkbaharında öğrenciler ve ardından şehir halkı demokrasiye bağlılıklarını ifade ederek istedikleri kadroları belirttiler. Fakat bu kadrodakiler, göstericileri ordu yardımı ile bastırmışlardır. Büyük Çin şehirlerinde binlerce ölüm olmuş ve ekonomik gelişme yolu ük çare gibi görünen Çin sosyalizmi geçitsiz kalmıştır.

  • Yazının Bağlantısı: Komünist Çin
  • Tarih: 16 Haziran 2016
  • Yazının Kategorisi: Bilgi Bankası
  • Yazar:
  • Bu yazıyı RSS ile Takip Et
  • Diğer kaynaklarda arayın: Komünist Çin
  • Filtreleme Seçenekleri
    • Sınıf Seçiniz

    • İçerik Türü Seçiniz

    • Sınav Türü Seçiniz

    Ana Menü