09-10 Anlam Bilgisi
1. (I) Herkes, hayallerinin gerçekleşmesini çok ister. (II) Kimileri bu uğurda, hayalleri yarın gerçekleşecekmiş gibi çok çalışır. (III) Böyle birinin hayallerini gerçekleştirdiğini düşünelim. (IV) Acaba gerçekten büyük bir mutluluk yaşamış mıdır?
Böyle konuşan biri hangi cümlesinde bir varsayımı dile getirmiştir?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
2. (I) Her yaz güller için bir şeyler karalamak isterim. (II) Çünkü gül, dünyaya sunulmuş güzelliklerin başında gelir. (III) Gülleri isim isim, renk renk, koku koku tanırım. (IV) Ben baharı, yazı gülle anarım, herhalde siz de öylesinizdir.
Parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisinde “tahmin” söz konusudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV
3. (I) Zamanın değerini bilin ve her kitabı okumak için uğraşmayın. (II) Her kitabı okumak zorunda değilsiniz. (III) Zaten her kitabı okumaya gücünüz yetmez. (IV) Kitapçıya gittiğinizde işinize yarayacak kitapları seçin. (V) İşinize yarayacak kitapları alın ve sadece onları okuyun.
Numaralandırılmış cümlelerin hangilerinde öneri yoktur?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) II ve V
4. (I) İstanbul, riskinin günden güne arttığı söylenen ürkütücü fayların tehdidi altında 21. yüzyılı karşılıyor. (II) Olası yıkımlar, can ve mal kaybı konuşuluyor. (III) Çoğu kişi de bu duruma bireysel çözümler arıyor. (IV) Oysa dünya mirasımızı kurtaracak olan kentsel bir yenilenme seferberliğidir. (V) Kişisel çabaların bir sonuç vermeyeceği apaçık ortadadır.
Bu parçadaki cümlelerin hangisinde bir öneri vardır?
A) II B) III C) V D) IV
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ön yargı söz konusudur?
A) Ne kadar üstün niteliklere sahip olursa olsun bu eserin okuyucularca beğenilmeyeceğinden eminim.
B) Nice nitelikli eser var ortada ve hiçbiri ilgi görmüyor.
C) Nitelikli sanat eserlerine karşı okuyucunun ilgisizliğini anlamakta elbette güçlük çekiyorum.
D) Onların ilgisizliği aslında çok da önemsediğim bir şey değil.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sanatçıya yönelik olumsuz bir eleştiri vardır?
A) Eserlerinde çevre ve kişi betimlemelerinin önemi büyüktür.
B) Bireysel konulara da toplumsal konular kadar değinirdi.
C) Anlatımı birkaç ünlü sanatçınınkiyle neredeyse aynıdır.
D) Sıkı bir gözlemcidir, bunu da tüm eserlerine yansıtır.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde beğenme söz konusudur?
A) Eserin özelliği, şiir kitabı olması değil; bir dünya görüşünü yansıtmasıdır.
B) Radyo oyunu türünün bizdeki ilk örneklerini Behçet Necatigil vermiştir.
C) Şair bu kitabında, şiirlerini oluşturan mutfağı açıyor okurlarına.
D) Şair, eskiyle yeniyi harmanlayarak güzel bir uyum yakalamış.
8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde pişmanlık dile getirilmiştir?
A) Uzun yıllar memleketimden ayrı yaşadım.
B) Her geçen gün işimiz zorlaşıyor.
C) Yüreğime ansızın bir hüzün çöküverdi.
D) Bu işe başlamasaydım iyi olacaktı.
| OKUL DERGİSİ’NE ŞİİR GÖNDERECEKLERİN DİKKATİNE! 1. Dergiye girecek şiirlerin başka yerde yayımlanmamış, özgün olması gerekmektedir. 2. Konudan konuya atlayan, başlığıyla içeriği birbirine uymayan şiirler bizi çok yormaktadır. 3. Alt alta dizilmiş cümlelerin şiir sayılmayacağı herkesçe bilinen bir gerçektir. 4. Daha güzel, daha nitelikli bir dergi çıkarabilmek için okurla işbirliği şarttır. |
9. Yukarıdaki duyuruda numaralanmış cümlelerin hangisi “yakınma” bildirmektedir?
A) 1. B) 2. C) 3. D) 4.
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gerçekleşmemiş beklenti” söz konusudur?
A) İngilizceyi nasıl öğrendiysem Almancayı da öyle öğrenirim.
B) Gazeteler magazine artık daha az yer vermeli.
C) Otomobil fiyatlarına yüzde otuz oranında zam yapılması bekleniyor.
D) Otoritelerin favori gösterdiği takım daha ilk maçta elendi.
11. Aşağıdakilerin hangisinde küçümseme anlamı vardır?
A) Bu maçı kazanıp da şampiyon olacaklarmış.
B) Eline geçen fırsatları değerlendirmeliydin.
C) Ne sen ne beni ona bu durumu anlatamadık.
D) Ne yazık ki bu konuyu her ikisi de biliyorlarmış.
12. Ardahan Kalesi’nin yanı başındaki bu eski mahalle, kentin tarihsel çekirdeğini oluşturuyor.
Bu cümledeki “kentin tarihsel çekirdeğini oluşturmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güzelliğiyle herkesi etkilemek
B) Örnek bir mimarlık ürünü olmak
C) Yeniliğinden hiçbir şey yitirmemek
D) Geçmişe kaynaklık etmek
13. (I) Bu yayınevi bir süredir kendi olanakları içinde, sessiz sedasız, değerli ürünler ortaya koyuyor. (II) Kırkı aşkın kitap çıkaran bu yayınevinin dikkati çeken bir özelliği çok iyi kitaplar seçmesi. (III) Bunlar kimsenin aklına gelmeyen, titizlikle araştırılıp bulunmuş kitaplar. (IV) Ayrıca bu yayınevi, kitapların basımına özen gösteriyor; çevirilerin düzgün ve doğru olmasına dikkat ediyor. (V) Her kitabın sonuna, yazar ve yapıt adlarını gösteren bir dizin ve kaynakça ekliyor.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde kişisel düşüncelere yer verilmemiştir?
A) II. B) III. C) IV. D) V.
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “eleştiri” söz konusu değildir?
A) Kitap okunduğunda, yazarının, ne yazacağını uzun uzadıya ölçüp biçen, bunları bir tartımdan geçiren, düzene koyan sanatçılardan olmadığı anlaşılıyor.
B) Gençlik yıllarında çeşitli dergi ve gazetelerde
yazdığı yazıları derleyip bunları yazılış tarihleri-
ne göre sıralayarak kitap haline getiriyor.
C) Konusunu günlük yaşamdan almasına karşın, kullandığı dil ve anlatımındaki pürüzler yüzünden, söyledikleri gereği gibi anlaşılmıyor.
D)Yüzeysel bilgilere dayanarak yaptığı ruhbilimsel çözümlemeler, yapıtın dokusu içinde belirli bir işlev taşımıyor.
15. Bu ozanımız, çevresini kuşatan varlıkların ayırıcı ve belirleyici özelliklerini inceden inceye algılıyor; bir bakıma şiirini, yüreğinden çok, gözleriyle yazıyor.
Bu cümledeki “şiirini, yüreğinden çok, gözleriyle yazmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?
A) Görsel öğeleri ön plana çıkarmak
B) Belli bir iletiye yer vermekten kaçınmak
C) Belirli temaları kullanmak
D) Yaşananlardan yola çıkmak
16. Aşağıdaki sorulardan hangisinin yanıtı, bir “gerekçe” içermektedir?
A) – Resim çalışmalarınızda en çok hangi malzemeyi kullanırsınız?
– Tümüyle yerli malı olanı seçip kullanırım.
B) – Ayrıntıya önem verir misiniz?
– Evet, güzelliğe ulaşmak için ayrıntıları önemsiyorum.
C) – Resim yaparken nasıl bir yol izlersiniz?
– Önce dikkatimi ele alacağım konu üzerinde yoğunlaştırırım, onunla yaşamaya başlarım; sonra çalışmaya koyulurum.
D) – Türk resim sanatının günümüzdeki durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
– Resim sanatçılarımızı, erişmeleri amaçlanan yerin de ötesinde görüyorum.
(I) Kırk beş yıl boyunca birçok dergide, gazetede
çeşitli kitaplarla ilgili değerlendirme yazıları yazdım. (II) Kendimi bir kitap eleştirmeni olarak görseydim, üstünde durup düşünülmüş, tutarlı ve kalıplaşmış bir yaklaşımla, belirgin bir yöntemle yönelirdim kitaplara. (III) Ama böyle bir arayışa girmedim. (IV) Yazarlıkla ilgili her alanda olduğu gibi eleştiri alanında da kendi ölçütlerime bağlı kaldım. (V) Yazarlığımın temelinde hep bağımsızlık, kural tanımazlık, özgürlük yatıyor.
17. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde sanatçı, yazma işinde seçtiği yolu en kapsamlı biçimde belirtmiştir?
A) II. B) III. C) IV. D) V.
18. “Kadar” sözcüğü, aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ölçüsünde, derecesinde” anlamında kullanılmıştır?
A) İşlerini yetiştirmek için sabaha kadar uyumadı.
B) Bu konuda ben onun kadar başarılı değilim.
C) Orada beş ay kadar kalıp dönmüş.
D) Beş bin lira kadar para biriktirebilmiş.
19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde üslupla ilgili bir özelliğe değinilmemiştir?
A) Sağlam bir roman tekniğinin yanı sıra canlı, en az sözcükle çok şey anlatmayı amaçlayan, yoğun bir anlatımı vardı.
B) Şiirlerindeki, okurun değişik duygularını etkileyen imgeleri, sıradan sözcüklere yeni anlamlar yükleyerek oluştururdu.
C) Yapıtlarındaki karakterler, halk arasından seçilmiş, zengin bir duygu dünyası olmayan, tek boyutlu kişilerdi.
D) Şiirlerini oluştururken sözcükleri, ses, anlam ve çağrışım yönünden sıkı bir değerlendirmeden geçirerek kullanırdı.
20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, denemeyle ilgili hem olumlu hem de olumsuz özelliklerden söz edilmiştir?
A) Deneme sözü, çoğu kez bir düşünce zenginliğini, bazen de düşünce savrukluğunu içerir.
B) Söyleşi tadındaki denemeye disiplin kazandırmak ayrı bir ustalık ister.
C) Denemeci kendini anlatırken zaman zaman okuru edebiyatın arka sokaklarına da götürür.
D) Deneme türünün değişerek, çeşitlenerek günden güne yaygınlık kazandığını söyleyenler var.
21. (I) Uzakta deniz fenerleri göründü: Biri kırmızı, öbürü yeşil yanan, iki deniz feneri. (II) Geceleyin kıyıya yanaşan teknelere yol gösteriyorlardı kırmızı, yeşil ışıklarıyla. (III) Tekne kaptanları düşünülmemiş, bilincine varılmamış bir saygı duyuyorlardı belki de bu deniz fenerlerine. (IV) “Buradan… Buradan…” diye çağıran ve ışıkları durmadan yanıp sönen fenerlerin yardımıyla suları yararak ilerliyordu hepsi.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde tahmin söz konusudur?
A) I. B) II. C) III. D) IV.
22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “sürmek” sözcüğü verilen açıklamaya uygun değildir?
A) Sürgün etmek, zorla göndermek: Adamı kısa bir süre için uzak bir yere sürdüler.
B) Yöneltmek: Arabayı hemen eve doğru sürdü.
C) Dokunmak: Lütfen elinizi duvara sürmeyiniz.
D) Meydana gelmek: Sınav tam üç saat sürdü.
23. “Eleştirmen, eseri tahlil ederken kılı kırk yarar, öylece bir sonuca giderdi.” cümlesindeki altı çizili sözün kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Adam kazanmak için elinden geleni yaptı.
B) Söylenen her şeye körü körüne inanırsan yanlış yaparsın.
C) Senin kadar böyle basit bir mesele için ince eleyip sık dokuyan bir adam görmedim.
D) Öğretmen konuyu gelişigüzel anlattı.
24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bütün sözcükler gerçek anlamlarıyla kullanılmıştır?
A) Bu soruna bizzat herkesin eğilmesi lazım.
B) O olaylardan sonra bir daha onu dershanede görmedim.
C) Çizdiği tatlı resimler şöhretini bütün dünyaya yaydı.
D) Adam biraz oturup derin bir nefes aldı.
25. “İşte senin gideceğin yol
Gidemezsen saçın başın yol”
Bu dizelerde “yol” sözcüklerinde görülen anlam olayı aşağıdakilerin hangisinde yoktur?
A) Terziye kumaş gelmiş, düşünür ki ne kese
Ölçmüş, biçmiş, bakmış ki ne cep olur, ne kese.
B) Ben yandım o da yanadursun
Güvendiğim bütün dağlar ondan yana dursun
C) Geldi ilkbahar, açıyor bak gül
Ne olursun artık birazcık gül
D) Sen böyle yaparsan kabul etmez seni yer
Düşünüyorum da herhalde kalmadı bana yer.
26. Tek sözcükle anlatılabilecek bir kavramı birden fazla sözcükle anlatmaya dolaylama denir.
Aşağıdakilerin hangisinde yukarıdaki açıklamaya uygun bir kullanım vardır?
A) Gözlerimin önünden gitmiyor, gittiğin günkü karanlıklar.
B) Halk yarın sandık başına gidecek olmanın heyecanını yaşıyor.
C) Onun sıcak davranışları bizi kendisine bağlamıştı.
D) Adama kaç defa söyledim, Müslüman mahallesinde salyangoz satılmaz diye.
27. (I) Fiilin ve cümlenin görevleri vardır ve bunlar birbirinden farklıdır. (II) Burada önemli olan iletişim ve diyalogdur. (III) Zaman kavramı, süreç içinde ortaya çıktığı için dildeki karşılıklı etkileşmeleri gösterir. (IV) Konuşması bir olay veya durum karşısında kendi öznel bakışını zaman kavramıyla ifade eder.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir?
A) I B) II C)III D) IV
28. “İnsan, hayatı boyunca hep aynı kalamaz. Bu bilenen bir gerçek. Ne var ki bunun dışında kalan kişiler de var Böyleleri, yaşadıkları sürece gözlerini bir noktaya diker, hep o noktaya bakarlar. Daha doğrusu bu düşünceye bağlanır, başka düşüncelere hayat hakkı tanımazlar. Bu saplantı içinde yaşayıp giderler. Bunun için de hem kör, hem bencildirler.”
Parçada sözü edilen kişiden aşağıdaki davranışlardan hangisi beklenmez?
A) Kendisininkiyle çelişen düşüncelere karşı hoşgörüsüz olma
B) Yalnız belirli düşüncelerin doğru olabileceğine inanma
C) İnançlarında sonuna değin direnme
D) Çevresiyle uyum içinde olma
29. “Yazar olmanın sorunlarını çözmüş, yazarlığı kolunda altın bilezik olan ama “edebiyatçı” olmayan, bir türlü edebiyatın telini tınlatamayan yazarlar vardır. Bunun yanında bir de hem edebiyattan el almış hem de yazarlığın üstesinden gelmiş edebiyatçılar vardır.”
Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Edebiyatçılar arasından iyi yazarlar çıkabilir.
B) Bir kimse hem yazar hem edebiyatçı olabilir.
C) Edebiyatçı olmayan başarısız yazarlar da vardır.
D) Her yazar, aynı zamanda iyi bir edebiyatçıdır.
30. Sonunda bilgisayar da gelip çalışma masamıza kuruldu. Belli ki geçici bir geliş değildir bu. Disketi, yazıcıyı da yanına alarak geldiğine göre temelli yerleşmeye niyetli. Sadece birkaç oyun veya yazılım kolaylığı sağlamakla yetinmeyen bilgisayar, getirdiği konfor, yarattığı alışkanlıklarla terk edilemez kaleler ele geçirdi. İlk sıcak ilişkiler, yerini vazgeçilemez tutkuya bıraktığında bilgisayar dünyasının sıran bir tüketicisi oldunuz demektir.
Bu parçada bilgisayarlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi vurgulanmaktadır?
A) Pek çok kolaylık sağladığı için insanı tembelleştirdiği
B) Kullanılan malzemeler bakımından pahalı bir alet olduğu
C) Başka araçlarla kullanıldığında işe yaradığı
D) Kullanma alışkanlığının giderek güçlenip yaygınlaştığı
31. Bu yıl meyve fiyatları geçen yıla göre düşmesine rağmen meyve satışlarında bir artış gözlenmemiştir.
Yukarıdaki cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ucuzluk belli yerlerde görülmüştür.
B) Meyve fiyatları bir önceki yıla göre daha yüksektir.
C) Uzun zamandır meyve fiyatları yükselmekteydi.
D) Meyveye duyulan ihtiyaç artmıştır.
32. Günde iki paket sigara içen, ayrıca alkol de kullanan bu yazar, mantık ve irade konusunda onca şey yazmasına karşın kötü alışkanlıklardan kendini kurtaramamıştır. Bunun için de…
Yukarıdaki ifade aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülebilir?
A) Yazdıklarına kimseyi inandıramamıştır; çünkü önemli olan söz değil eylemdir.
B) Eylemin bazen söz kadar etkili ve inandırıcı olmadığını söylemek mümkündür.
C) Hayatlarındaki bunalımları anlatan yazarlar her zaman daha çok okunmuş ve beğenilmiştir.
D) Üsluptaki başarısına gölge düşüren tek şeyin işlediği konular olduğu söylenebilir.
33. Nasıl ki bir nehrin denize ulaşıncaya kadar başka nehirlerin yataklarından akması doğal ise, bir yazarın da …………… normal karşılanmalıdır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) tanınmış yazarları kıskanıp onları kötülemesi
B) kendi üslubunu oluşturuncaya kadar başkalarına öykünmesi
C) okuyucuların tepkilerine göre yazması
D) yazın dünyasında bir anda parlaması
34. Bir anne, televizyonun üzerindeki kumandayı almak için televizyon sehpasının üzerine çıkmaya çalışan çocuğuna: “Televizyon üzerine düşerse ne olacağını biliyor musun?” diyerek çocuğun yaptığı işi bırakmasını sağlamıştır.
Parçada sözü geçen annenin çocuğa soru sormasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çocuğu oyalayarak ona engel olabilmek için zaman kazanmak
B) Yapılan işin olumsuz sonucunu çocuğun kendi çıkarımıyla kavramasını sağlamak
C) Çocuğun televizyon izlemesine engel olmak
D) Kırılacak televizyonun yerine yeni bir televizyon alınamayacağını hatırlatmak
35. “Herkes yolları kapatan kara bakıp sinirlenirken o, karın oluşturduğu güzel görüntüyü anlatırdı.”
Bu cümlede sözü edilen kişi aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilebilir?
A) umursamaz, bencil
B) sabırlı, inatçı
C) bilgili, duyarsız
D) iyimser, sakin
36. Uyku saatlerinin azalması zeka seviyesini olumsuz etkilemektedir. Çalışma saatlerinin uzaması, televizyona ayrılan zamanın artması insanın zeka düzeyini olumsuz etkiliyor. Kanadalı araştırmacıların elde ettiği verilere göre “24 saat ayakta” insanlar haline gelmeniz, beynimizde ciddi sorunlara yol açıyor. Sekiz saatlik ideal uyku düzeyinin bir saat azaltılmasını bile IQ puanımızın eksilmesine neden oluyor.
Bu parçaya dayanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?
A) Çok uyuyan bir insanın IQ seviyesi sonradan yükselebilir.
B) Zeka, kalıtıma bağlı olduğu için sonradan ortaya çıkan etmenler onu arttırıp azaltamaz.
C) Zeka, yalnızca kalıtımsal özelliklere bağlı bir olgu olmayıp sonradan değişik unsurlardan etkilenmektedir.
D) Beyin hastalıklarının tek sebebi uyku yetersizliğidir.
37. Sokrates’e biri sordu: “Sen herkese konuşma sanatını öğretiyorsun da neden iyi bir hatip değilsin?” Sokrates şöyle cevap verdi: “Ziyanı yok, biley taşları da kendi kendilerini kesemezler: fakat demirleri keskin yaparlar.”
Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisinde verilenler arasında bir benzetme yapılmıştır?
A) Biley taşı – Demir
B) Demir – Sokrates
C) Keskinlik – Hatip
D) Sokrates – Biley taşı
38. Dışı seni yakar, içi beni yakar.
I II
“Yakmak” sözcüğünün bu cümledeki anlamları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
I II
A) çekmek güçlük çıkarmak
B) sevindirme engelleme
C) imrendirme zarar verme
D) özendirmek iğrendirmek
39. Aşağıdaki cümlelerden hangisi anlamca olumsuzdur?
A) Elle yazdığı romanı sonra bilgisayara mı aktarmış?
B) Bu önemli bilgileri bu kadar kısa sürede kimden
öğrendin?
C) Otogara, bilet almak için mi gitmiş?
D) Söyledikleri doğru da olsa ona artık kim inanır?
40. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde işi yapan belli değildir?
A) Toplantıda, uyulması gereken kurallar belirlendi
B) Her zaman bu mağazadan alışveriş yapıyorum.
C) Anlattıklarıyla herkesi şaşırttı.
D) Misafir geleceği için hazırlık yaptık.
41. (I) İstanbul’un dünü, bugünü hakkında Türkler ve yabancılar yüzlerce kitap yazdı. (II) Kimisi İstanbul’un geçmişine ışık tuttu, kimisi yaşamı ve gelenekleri üzerinde yoğunlaştı. (III) Kimileri geçmişte orada yaşanmış siyasi olaylara dikkat çekti. (IV) Kimileri de onun sanat dünyasındaki yerine. (V) Son yıllarda yine İstanbul’un çeşitli yörelerini ayrıntılarıyla anlatan kitaplar ortaya çıktı.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense, ikinci paragraf kaçıncı cümleyle başlar?
A) II. B) III. C) IV. D) V.