1. Sen kömür değil, elmas ol. Kömürün de elmasın da maddesi karbondur. Fakat elmastaki karbon atomları, son derece düzenli bir şekilde dizilmelerine karşılık kömürdeki atomların diziliş sistemleri dağınıktır. O hâlde düzenli, sistemli bir hayat yaşa ki elmas gibi değerli o-lasın. Kömür gibi düzensiz bir diziliş tercih e-dersen sonun da kömür gibi olur. Bu parçadan çıkarılacak sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hayatın değeri, uzun yaşanmasında değil; iyi yaşanmasındadır.
B) Yaşamın kötü yanları olmasa güzelliklerin kıymeti bilinmezdi.
C) Hayat daima düzde gitmez; ara sıra çıkılır, çoğu kez inilir.
D) Bizi değerli ya da değersiz kılan, yaşam tarzımızdır.
2. Artan nüfusa cevap verebilmek için yeryüzünün kaynakları bugün artık tükenme noktasına geldi. Petrolü gitgide daha derinlerde veya daha uzak yerlerde aramak gerekiyor. Sulama yapmaya ve büyük yerleşim yerlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya sular yetmiyor. Bazı ormanlar insanların yerleşmesi için kesilmiş. Daha düne kadar bitip tükenmeyecek balık depoları olarak görülen denizler, bir yandan aşırı avlanma diğer yandan kirlilik nedeniyle hızla fakirle-şiyor.
Paragrafta asıl anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nüfus artışına bağlı olarak yeryüzü kaynakları hızla tükenmektedir.
B) İnsanların çevreye karşı duyarsız davranması bazı problemleri de beraberinde getirmektedir.
C) Bilinçsiz avlanma sonucu bazı hayvanların nesli tükeniyor.
D) Nüfus planlaması yapılmadığı müddetçe doğal kaynaklar yok olacaktır.
3. Aşağıdaki parçalardan hangisinin konusu
“sağlıklı olmada beslenmenin önemi” dir?
A) Daha sağlıklı olabilmek için zararlı alışkanlıklardan uzak durmak gerekir. Sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanmak insanın bedensel, ruhsal sağlığını son derece o-lumsuz etkilemekte; ailevi ve sosyal hayatına ciddi zarar vermektedir.
B) Spor yapmanın sağlıklı olmadaki etkisi çok büyüktür. Spor yapan insan terleme yoluyla vücudundaki zararlı maddeleri atar, vücudunda zararlı yağ birikmesi olmaz; her zaman canlı, dinç ve enerjik olur.
C) Sağlıklı olmanın en önemli kuralı vücudumuza gereken yiyeceklerden gerektiği miktarda almak, vücudumuza zarar verecek yiyeceklerden mümkün olduğunca u-zak durmaktır.
D) Temizlik kurallarına uymak, sağlıklı yaşamın olmazsa olmazlarındandır. Yaşadığımız mekânların, kullandığımız eşyaların ve bedenimizin temiz olması bizim de daha sağlıklı olmamız anlamına gelmektedir.
4. Paragraf sorularını çözerken metne bağlı kalmak gerekir. Seçeneklerdeki yargıların, kendi düşüncelerimize göre doğru ya da yanlış olması önemli değildir. Önemli olan, paragrafa göre düşünebilmek, yargıların doğruluğunu ya da yanlışlığını paragrafa göre belirlemektir. Paragraftan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düşünceler paragraf sınırları içinde değerlendirilmelidir.
B) Yorum ağırlıklı paragraflardan herkes farklı sorular çıkarabilir.
C) Paragrafın yazılış amacını iyi kavramak gerekir.
D) Yargıların doğruluğu ya da yanlışlığı kişiye göre değişebilir.
5. Don Kişot’un çeşitli resimleri vardır. On sekizinci asrın Don Kişot’u zarif ve güzel bir adamdır. On dokuzuncu asrın Don Kişot’unun saçları rüzgârda, gözleri uzak ufuklardadır. Daha sonraki dönemlerde yapılan resimlerde aynı kahraman, atı kadar ihtiyardır. Bu durumda denilebilir ki tarih, her dönemde kendi Don Ki-şot’unu yaratmıştır.
Paragrafın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sanat eserini değerli kılan, toplumun yaşayışına uygun olmasıdır.
B) Sanat, geleceğe kalmak için kendini daima yeniler.
C) Sanat eserine yüklenen anlam zamana göre farklılık gösterebilir.
D) Sanat eseri komik ve dramatik unsurları bir arada vermemelidir.
6. Okulları bitiriyor, işe giriyor, işte başarılı olacağım diye gece yarılarına kadar çalışıyor ve en tepeye varıyoruz. Ama bakıyoruz, mutlu değiliz. Çünkü bu defa hayatın başka yönlerini ıskalamışız. Mutlu olmak için çok başarılı olacağım derken yaşamayı, arkadaşlığı, gezmeyi ihmal etmişiz. Sevdiklerimizi ihmal etmişiz ve bu arada onlar yaşamımızdan kayıp gitmiş. Ya da tam tersini uygulamış, bütün zamanımızı sevdiklerimize göre planlamışız. Ve gün gelip bakmışız ki hep başkaları için yaşamışız. Onlar kendi yollarına giderken biz arkada yapayalnız kalmışız.
Parçadan çıkarılacak asıl sonuç aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsan, bazı şeyleri yaşamak için başka şeyleri gözden çıkarmamalıdır.
B) İnsan, hayatındaki öncelikleri belirleyerek ona göre hareket etmelidir.
C) Hayatın karmaşası, dostlarımızı ihmal etmemize neden olmamalıdır.
D) İnsan mutlu olmayı beklememeli, mutlu olmak için uğraşmalıdır.
7. Türkçenin birbirinden güzel ve çarpıcı deyimleri, atasözleri, dua ve bedduaları vardır. Kullanırken pek de düşünmeyiz bunların ardındaki birikimi, bilgeliği. Ama her biri yüzyılların süzgecinden geçerek gelmiştir bugüne. Hani bir yabancı kalkıp da anlamlarını sorsa, çevirmemizi istese bir an için afallarız. Kolay değildir zira onları bir başka dile taşımak. Mesela şu “al gülüm ver gülüm” ya da “külahları değişmek”. Ne kadar basit, ama kolaysa gel de tercüme et bakalım.
Bu parçanın konusu ile ilgili olarak aşağıdaki öğrenciler bazı açıklamalar yapmışlardır:
Buna göre hangi öğrencinin yaptığı açıklama doğrudur?
A) Pınar’ın B) İlke’nin
C) Gülçin’in D) Kemal’in
CEVAPLAR
1) D
2) A
3)C
4) A
5)C
6) A
7) D